Դիմացի՛ր, մա՛մ ջան, կռիվը պրծնի՝ կգամ
Ապրիլյան պատերազմի և Արցախյան պատերազմի հերոս:
Հուսիկը (Հուսոն) ծնվել է 1996 թ. ապրիլի 23֊ին։ Տնեցիների այդքան սպասված արու զավակը՝ Հուսոն, դեռ մանկուց եղել է բոլորի սիրելին, իր անկեղծության, ազնվության, բարության ու անձնազոհության մասին խոսել, խոսում ու կխոսեն բոլորն, ում բախտ է վիճակվել հանդիպել, ճանաչել նրան։ Դեռ մանկուց անձնվեր հայորդին միշտ աչքի է ընկել հայրենասիրությամբ, ազգասիրությամբ, քաջությամբ, անվախ ու խիզախ իր տարբերվող տեսակով։ Իր վարակիչ ժպիտով, անկեղծությամբ, լավատեսությամբ ամենքի սիրտն էր ջերմացնում։ Նրան ճանաչողներն առաջին հերթին խոսում են նրա՝ Մեծ սրտի տեր լինելու մասին, որ պատրաստ էր կյանքն էլ չխնայել ամենքի համար։ Ու չխնայեց ... Ամեն ինչում անհամբեր էր, ուզում էր ամեն ինչ հասցնել, ամենքին օգտակար լինել, ամենքին երջանկացնել, խինդ ու բերկրանք պարգևել։ Երբեք չէր տրտնջում դժվարությունից, հոգսից։ Երբեք չէր սպասում, որ իրեն օգնության կանչեն, երբե՛ք, միշտ այնտեղ էր, ուր իր կարիքը կար․․․
Բաղրամյանի միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո զորակոչվել է բանակ։ Վիճակահանության ժամանակ հարազատները վախեցած սպասել են, թե իրենց անհամբեր Հուսոն որ ամենադժվար, ամենավտանգավոր տարածքն է ընտրելու։ Ու ընտրել էր Ջաբրայիլը։ Ծառայության ընթացքում միշտ աչքի է ընկել իր խիզախությամբ, տոկունությամբ, անձնվիրումով, մի քանի անգամ արժանացել է շնորհակալագրերի, պատվոգրերի։ Խիզախ պատանին ծառայության մեջ էր, երբ սկսվեց Ապրիլյան պատերազմը։ Իր զինակից ընկերների հետ անցել է պատերազմի ամենադաժան ու սարսափելի փորձությունները՝ աչքի ընկնելով իր քաջությամբ, համարձակությամբ։ Դիրքի հրամանատարն ասել էր՝ ա՛յ տղա, որ կողմ նայում եմ, դու ես, մի բան կա՞, որ դու չանես։
Հրաշքով է ողջ մնացել, երբ արկն ընկել է նրա ու վառելանյութի բաքի արանքում ու չի պայթել։ Զորացրվելուց հետո հաճախ է պատմել այդ հրաշքի մասին։ Տոկուն, անվախ ու քաջ տղան, Աստծո հովանավորությունը զգալով, շարունակել է իր ուղին՝ միշտ ու ամենուր աչքի ընկնելով իր անձնազոհությամբ, հայրենասիրությամբ ու բազում շնորհներով։ Զորացրվելուց հետո մի քանի ամսում արագ յուրացրել էր խոհարարական արվեստի շատ նրբություններ ու, իր տաղանդը դրսևորելով, առաջ էր գնում։ Ուզում էր Ֆրանսիայի խոհարարական բարձրագույն համալսարանում սովորել։ Սակայն անհամբեր երիտասարդն իր տեղը չէր գտնում, անընդհատ փնտրտուքի, որոնումների մեջ էր. ուզում էր այս կյանքում իր կոչումը հասկանալ, իր տեղը գտնել... Կոչումը մեկն էր՝ ապրել, պայքարել, կռվել հանուն հայրենիքի՝ կյանքը չխնայելով...
Հայրենիքի կանչով գնաց պատերազմի հենց երկրորդ օրը՝ սեպտեմբերի 28֊ին, ստիպելով Արտաշատի զինկոմիսարիատի աշխատակիցներին, որ իրեն էլ ուղարկեն։ Ասել են՝ էլ հետևակային պետք չէ։ Չէ՛, ասել է, ես վարորդ էլ կլինեմ։ Տեսել են, որ պրծում չկա, զինգրքույկն են փնտրել, չեն գտել, ասել են՝ տղա ջան, գնա՛, հետո կկանչենք։ Պնդել է, ինքն էլ նրանց հետ փնտրել է գրքույկը։ Գտել են, տեսել, որ Ապրիլյանի մասնակից է, ասել են՝ ավտոբուսն արդեն շարժվում է, վազի՛ր։ Վազել է, չլսելով ընկերներին, վերջինը խցկվել ավտոբուսն ու մեկնել Գորիս, այնտեղից՝ Ջաբրայիլ, այն չարաբաստիկ հողը, որը նորից կանչում էր...
Գնաց ու նորից անցավ պատերազմի սարսափների միջով, որոնց մասին զինակիցները սարսուռով են պատմում։ Հանուն հայրենիքի... Գնաց կռվի առաջին օրվանից, ՍՏԻՊԵՑ, որ տանեն ու նորից անցավ պատերազմի դժոխքի միջով նույն Ջաբրայիլում, հետո՝ Հադրութ, մղձավանջային օրեր ու չարաբաստիկ հոկտեմբերի 21…
Քույրերը շատ էին խնդրել, որ սպասի, մինչև կանչեն․ ինքն իր բաժին կռիվն արդեն տվել էր Ապրիլյանի օրերին։ «Ա՛ն, որ Ապրիլյանի օրերին կամավորները էկան ու կանգնեցին մեր կողքին, գիտես ո՜նց էինք ուրախացել։ Պիտի գայի ու կանգնեի էս տղերքի կողքին, պիտի գայի...»,֊ հակադարձել էր քրոջ՝ տուն դառնալու աղերսներին։ «Չեմ զանգելու, որ էլ չասեք արի, մինչև կռիվը չպրծնի, չեմ գա ...»,֊ ասաց, բայց չեկավ... Հոկտեմբերի առաջին օրերի Ջաբրայիլի ծանր մարտերի ժամանակ մեկ հրանոթի կողքին էր, մեկ խրամատում, մեկ գրոհի պատրաստ խմբի մեջ, մեկ վարորդ էր, մեկ՝ հրամանատար․․․ Դեռ Ապրիլյանի օրերին էր հրամանատարը բողոքել, որ ամեն ինչ վերցնում է իր վրա։ Իր անհավանական սխրանքների շնորհիվ փրկվածները երբեք չեն մոռանա Հուսոյին՝ անվախ, քաջ, խիզախ ու միշտ լավատես։ Ուժեղ գրոհներից մեկի ժամանակ երկու հոգով պահել են դիրքը, երկու հոգով շարունակել են կռիվը, վահան դարձել թշնամու գրոհող զորքի դեմ, որ դիրքի տղաները նահանջեն։ Շատերը զահվել են, մյուսները՝ փախել։ Մի կերպ, անհավանական հրաշքով ողջ է մնացել, զինակցի հետ հազիվ, թշնամու կրակոցների տակ, շրջափակման մեջ գտնվելով քաշվել են Հադրութի դիրք։ Կապվել է քրոջ հետ, ասել է՝ ես լավ եմ, չմտածեք։ Երբ քույրն ասել է՝ հո դուք մահապարտ չեք, երկու հոգով ի՞նչ եք արել էդ զենքերի, էդ զորքի դեմ, ասել է ՝ արել ենք, է՜, Աննա՛, գիտես ինչե՜ր ենք անել․․․ Հադրութում շարունակել է կռիվը, 630 հոգով ընկել են շրջափակման մեջ, մի կերպ, 4-5 օր շրջափակման մեջ լինելուց հետո, մի մարդու նման, առանց կրակոցի կարողացել են դուրս գալ ու նոր դիրք զբաղեցնել; Հադրութում էր, երբ հարազատները զանգեցին, որ ասեին՝ մայրդ ծանր է, սիրտը չի դիմանա, գոնե մի քանի օրով տուն արի։ Զանգել էր տուն. «Մա՛մ ջան, լավ ես, չէ՞, պինդ ես, չէ՞։ Ես դավաճան չեմ դառնա, մա՛մ, կռիվը պրծնի, կգամ, մա՛մ, դիմացի...»։
«Լավ եմ, բալե՛ս, լավ եմ...»,֊ ատամները ցավից սեղմելով ասել է մայրը, որ որդու սիրտը չկոտրի։ Նա միշտ էլ ուրիշ է եղել, ուրիշ՝ փաստում են բոլորը։ Մի մեծահասակ մարդ կա Հադրութի Թութակներ կոչվող դիրքից, ասել է՝ էդ ի՜նչ տղա է, ի՜նչ տղա... Ինչ ասում էինք, ասում էր՝ Ես կանեմ, ես կանեմ... Մի օր, ասում է ջղայնացա, ասացի՝ ա՛յ տղա, հո դու էն կինոյի միջի «Я сам֊ը» չես, մի քիչ նստի տեղդ… Այդ օրն էլ, այդ չարաբաստիկ օրն էլ տեղը չի նստել, ամեն ինչ արել է, որ զինակիցը ապրի։ «Հո չեմ թողնի, որ արյունաքամ լինի․․․»,- հակադարձել է պատերազմի սարսափներից քարացած զինակիցներին, որոնցից ոչ մեկը խիզախություն չի ունեցել դիրքից իջնելու, և իր ամուր, տաք բազուկներով գրկել է իրենից ընդամենը մեկ տարով փոքր վիրավորին, որն իր ողբ ու լացով շարժել է միայն նրա գութը, միայն նրա, դրել է շտապօգնության մեքենան ու իջել Հադրութի գլխի դիրքից, բայց այդպես էլ Մարտունու հոսպիտալ չի հասել… Երբ մի քանի օր հարազատները ամեն կերպ փորձել են կապ հաստատել դիրքապահների հետ, մի լուր իմանալ, դիրքի տղաներն ասել են՝ Հուսոյին ոչ մեկը չի կարա հաղթի, Հուսոյին ոչինչ չի լինի, հանգիստ էղեք․ ինքը շատ ուժեղ ա... Օրեր, շաբաթներ, ամիսներ ցնորված փնտրտուք, սպասում, հույս․․․ Հարազատները նույնիսկ երազում էին գերիների մեջ գտնել, ողջ, բայց հոգու խորքում հո գիտեին, որ նա գերի չի ընկնի, որովհետև նրան հաղթել հնարավոր չէ։ Ու միայն նա կարող էր, անտեսելով ամեն վտանգ, անտեսելով շրջափակման մեջ գտնվելու փաստը, դիրքից իջնել այդ օրը՝ զինակցին փրկելու համար և արյունարբու ոսոխի դեմ մինչև վերջ պայքարել՝ վիրավոր ընկերների կյանքի համար...
Այդպես էլ տեղը չնստեց, որովհետև այլ էր նրա կոչումը՝ հանուն հայրենիքի, հանուն բոլորի չխնայել կյանքը նույնիսկ... Խիզախ, անկոտրում, անձնվեր ու անձնազոհ երիտասարդի մարմինը հարազատները գտան ուղիղ 3 ամիս անց՝ 2021 թվականի հունվարի 21֊ին և հողին հանձնեցին Եռաբլուրում։ Բարի ու ժպտերես Հուսոյի հերոսությունների մասին զինակիցները դեռ շատ բան կպատմեն…