Գագիկ Փարսադանյան

Գագիկ Կոլյայի Փարսադանյան`ապրիլյան պատերազմի անմահ հերոս:

Ծնվել է 1960թ. մայիսի 16-ին, Կապանում: Եղել է աշխույժ ու կայտառ երեխա: Մի քույր, երկու եղբայր էին: Ինքը միջնեկն էր՝ քրոջից հետո։ Սովորել է Հունան Ավետիսյանի անվան թիվ 9 դպրոցում: Տարրական դասարաններում գերազանցիկ էր, իսկ հետո՝ հարվածային: 4-րդ դասարանում, որպես լավագույն աշակերտի, նրա մասին տպագրել են թերթի մեջ: Ութնամյակն ավարտել է 1975թ. և կրթությունը շարունակել Կապանի պրոֆտեխ. ուսումնարանում: Սիրել և զբաղվել է Ֆուտբոլով: Դպրոցն ավարտելով՝ 1979թ. զորակոչվել է բանակ, ծառայել է Կրասնոյարսկում, զորացրվել է 1981թ.: Զբաղվել է ընտանեկան հոգսերով և արտագնա աշխատանքով ընտանիքի հոգսը թեթևացնելով: Ամուսնացել է 1987թ., Անահիտի հետ և իրենց համատեղ կյանքի ընթացքում ունեցել են 4 երեխա՝ 2 տղա, 2 աղջիկ:

 Մեր հերոսը մականուն ուներ՝ «Հասան»: Այդ մականվան հետ կապված 2 վարկած կար։ Մի վարկածում՝ նրա փոքր տարիքում, իրենց հարևանությամբ ադրբեջանցիներ են ապրել, ովքեր մեր հերոսին համեմատում էին իրենց լավագույն ֆուտբոլիստի՝ Հասանի հետ ու խաղի ժամանակ Հասան էին գոռում նրա հետևից, այդ անունը վանկարկում, քանի որ նա հրաշալի էր ֆուտբոլ խաղում:

 Իսկ երկրորդ վարկածն այն է, որ երբ արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ շրջափակման մեջ են հայտնվել՝ նա զինակիցներին նշան է արել, որ լռեն, քանի որ ինքը թշնամու լեզուն շատ լավ էր տիրապետում, նաև երկար մորուք ուներ, ներկայացել է որպես ադրբեջանցի Հասան անունով հրամանատար։ Վերջիններս հավատացել են նրան: Ապա մեր հերոսը կարողացել է պարզել հայ գերիների տեղը  և զինակից ընկերների հետ ազատել նրանց: Բայց հետո թշնամին, հասկանալով, թե իրականում ինչ է կատարվել՝ մեկ միլիոն է խոստացել կարծեցյալ «Հասան»-ի գլխի դիմաց։

 Երբ սկսվեց 1988թ. արցախյան շարժումը՝ մեր հզորը չէր կարող անմասն մնալ, քանզի նրա երակներում հոսում էր հայ հայրենասերի արյուն:

1989թ.-ից եղել է արցախյան շարժման ակտիվ մասնակից: Շարժման առաջին օրերից «Հայ երկրապահներ» ջոկատի կազմում էր: կամավորագրվեց, որ պաշտպանի հողը հայրենի: Ու պաշտպանեց:

1991թ., անզիջում պայքար մղեց, բայց ինքն էլ վիրավորվեց: Սակայն աննահանջ կերպով իր երդմանը հավատարիմ մնաց՝ պաշտպանել հայրենի սահմանները և ապաքինվելուց հետո, հոսպիտալից միանգամից հետ գնաց մարտադաշտ: Մարտնչեց հերոսաբար, անցավ կրակների միջով, 1992թ. ընդգրկվեց Կապանի զորամասի գումարտակում՝ որպես դասակի հրամանատար և բոլորի հետ ձեռնամուխ եղավ Կապանի շրջանի սահմանամերձ գյուղերի՝ Սյունիքի, Եղվարդի, Ագարակի, Ճակատեն, Շիկահող, Սրաշեն և Ներքին Հանդ գյուղերի պաշտպանությանը: Որտեղ էլ ծանր վիրավորվեց երկրորդ անգամ ու կրկին տեղափոխվեց հոսպիտալ: Որոշ ժամանակ բուժում ստանալուց հետո, չէր կարող հանգիստ մնալ տեղը, երկրորդ անգամ հոսպիտալից ուղևորվեց մարտադաշտ: Նա մեծն հայրենասեր էր, հայրենիքի հզոր նվիրյալ: Մասնակցել է նաև Լաչինի թեժ մարտերին և Արցախը Հայաստանին կապող միջանցքի բացմանը:

 1993թ. Հունվարի 1-ից ծառայության է անցել ՀՀ N զորամասի 6-րդ մոտոհրաձգային գումարտակում: Արցախում մասնակցել է Կուբաթլուի, Զանգելանի, Հորադիզի և Ֆիզուլիի ազատագրմանը: Այստեղ ևս վիրավորում ստանալով տեղափոխվել է հոսպիտալ, իսկ ապաքինվելուց հետո կրկին վերադարձել շարք:

 1994թ. հուվարի առաջին օրերին, ջլատված ուժերով թշնամին վերջին ուժերն էր լարում, որ հետ վերցներ կորցրածը՝ մեր հերոսն, ամսի 5-ին, զորամասի կազմում, տեղափոխվել է Արցախի հարավարևելյան ճակատ, մասնակցելու Հորադիզի կիսակայարանի համար մղվող մարտին: ապա նույն թվականի ապրիլի 24-ին մասնակցել է Մարջանլի գյուղի մարտերին և գյուղի մոտակայքում կրկին վիրավորում ստացել:

 Ծառայել է մինչև 1995թ: Արդեն առողջական խնդիրների պատճառով զորացրվել է ու դարձել պահեստազորային սպա: Երկրորդ խմբի հաշմանդամ էր:

 Իսկ երբ 2016թ. Ադրբեջանը կրկին պատերազմ սանձազերծեց հայի դեմ՝ մեր հերոսի սիրտը կրկին ծառս եղավ: Ինչ էլ լիներ՝ նա պիտի պաշտպաներ հողը հայոց նենգ օտարից, հայրենիքն իր կարիքն ուներ, ոպես հին նվիրյալի: Եվ կրկին զենք առավ ձեռքն ու իր վաղեմի «Հայ երկրապահներ» ջոկատի հետ հասավ Արցախ, բարձրացավ դիրքեր: «Հասանը» կրկին սահմանին էր: Կռվում էր հին ու նոր ընկերների կորստյան ցավը հոգում, արնակալած աչքերով, վրեժ տենչալով: Սակայն, ոսոխը նենգ էր ու քինոտ: Եվ ապրիլի 4-ին նա էլ հավերժացավ ու հավերժ միացավ հավերժի ճամփորդ դարձած իր զինակից ընկերներին:

 Փառք ու խոնարհում հայրենիքի նվիրյալ մեր անձնուրաց քաջին:

Հերոսի մեծ աղջիկը՝ Սոնյան հերոս հայրիկի մասին ասում է.

 -Մարդիկ կան, որ ծնվում են պատերազմներից պաշտպանվելու, երկրի սահմանները անառիկ պահելու համար և այլ գերագույն նպատակ չեն ունենում։ Իմ հայրն այդպիսին էր:

 Մեր հերոսի զոհվելուց հետո Բեխ գյուղի սկզբնամասում՝ նրա պապական գյուղում, կառուցվել է փոքրիկ հուշահամալիր և տեղադրվել է նրա անունը կրող հուշաղբյուր։ իսկ թիվ 9 դպրոցում, որտեղ նա է սովորել, բացվել է նրա անունը կրող դասասենյակ։ Իսկ հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն», ապա «Գարեգին Նժդեհ» և «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 2-րդ աստիճանի մեդալներով:

 Խոնարհվում եմ մեր անձնազոհ քաջի տոկուն ոգու առջև:

 

Հոգեբան, գրող, ՏԻԳՐԱՆ ԱԲԳԱՐՅԱՆ ՈՄԱ-ի իրադարձությունների մեկնաբան, ՄԵՐՕՐՅԱ ՀԵՐՈՍՆԵՐ, նաև ՀԵՐՈՍԸ խմբերի կանոնավորիչ և ՀԱԲ Ռ/Հ/Կ երիտասարդական թևի մամլո խոսնակ՝ ՄաՏիՆա Մարինե Մանուկյան